14 Şubat 2018 Çarşamba

Fransız İhtilali

Nedenleri:

  • İç Meseleler (Kral Yediyıl Savaşları'ndan yenik çıkmış, birçok sömürge kaybedilmiş, halktan savaş sürecinde büyük miktarda vergi toplanmıştır. Krala karşı olumsuzluk oluşmuştur.)
  • Düşünce Akımları 
(Krallık istibdadı doğru değildir. İngiltere'nin anayasalı modeli esas alınmaldır. Güçler ayrılığı prensibi uygulanmalıdır./Montesqui)
(Krallar Tanrıların temsilcisi değildir. Egemenliğin kaynağı halktır. Kralların meşru boyutu kaldırılmalıdır. Vicdan ve hürriyet özgürlüğü olmalıdır./Voltaire) 
(Devlet toplum sözleşmesi ile doğar. Egemenlik halkta olmalıdır. Toplum hayatı yeniden düzenlenmelidir./J.J.Rousseau)
(Devrim felsefecilerinin ve ideologlarının eserlerini bir araya toplayıp ansiklopedi haline  getirmiştir. Daha sonra bastırıp kamuoyuna dağıtmıştır./Diderot)
      Burjuvalar Fransız  İhtilali'nin en önemli öncülü haline gelmiştir. Daha da zenginleşmişlerdir. Halk ve burjuva adaletsizliğe itiraz etmiştir. İhtilal görünürde ekonomik sebep ile başlamıştır. Halk fazla vergi alınmasından isyana kalkışınca Kral zenginlerden de vergi almıştır. Soylular bundan rahatsız olmuştur. Bunun üzerine Kral Ulusal Meclis'in toplanmasını istemiştir. Ulusal Meclis 5 Mayıs 1789'da toplanmıştır. Görüşmeler yapılmıştır. Burjuva ve halk temsil edenler her kesimin bir rolü olmasını istemişlerdir. Burjuva ve halk 17 Haziran 1789'da Ulusal Meclis'in çoğunluğunu oluşturmuşlardır. 20 Haziran'da meclis yeniden toplanmıştır. Yeni anayasa yapılana kadar meclisi dağıtmama kararı almışlardır. Zamanla bunlara soylular ve küçük ruhban sınıfı da dahil olmuştur. 9 Temmuz 1789'da Kurucu Meclis ilan edilmiştir. 5 gün sonra halk Bastil Hapishanesi'ni basarak siyasi düşünürleri kaçırmış ve ihtilal başlamıştır.
    İhtilalciler belediyeyi ele geçirmişlerdir. Kralın muhafız alayına tepki olarak milli ordunun temeli atılmıştır. Halk artık kendi ordusunu kurmuştur. Kralın gücü azalmıştır. 4 Ağustos'ta Kurucu Meclis tarafından Fransa'da Feodalizm lağvedilmiştir. 28 Ağustos'ta Yurttaş Hakları Beyannamesi yayımlanmıştır. Birçok insan hakkı kabul edilerek yazılı hale gelmiştir. 14 Eylül 1791'de anayasa oluşturularak Kral tarafından onaylanmıştır. Artık Fransa anayasalı meşrutiyete geçmiştir. Kurucu Meclis anayasanın ilanından sonra görevini tamamlamıştır. 1791-1792 yılları arası Yasama Meclisi dönemini kapsıyor. Anca sorunlar yine devam ediyor. İhtilalciler Kralı hapsediyor. 1792'de Avusturya-Prusya saldırıları önleniyor. 1792-1795 Konvansiyon dönemini oluşturuyor. 21 Eylül 1792'de Krallık bitiyor, Cumhuriyet kuruluyor. Ocak 1793'te Lui, Ekim 1793'te eşi vatana ihanetten idam ediliyor. Bundan dolayı içeride büyük isyan başlıyor. Dıştan Fransa kıskaç altına alınıyor. Buna karşı Fransa'da birtakım önlemler alınıyor. Birçok kitle ihtilale muhalif olmaktan idam ediliyor. Bu özellikle Jakobenlerin baskısıdır. Jakobenler Fransız İhtilali'nin koruyucularıdır.
    1795-1797 yılları arası Direktuvar Dönemi'dir. Bu dönemde Napolyon Bonopart birçok isyanı bastırmıştır. 1799-1803 Konsül Dönemi'nde Birinci Konsül Napolyon olmuştur. 1804'te Napolyon ömür boyu Konsül seçilmiştir. Anayasa düzenlenmiştir. Napolyon kendini kral ilan etmiştir. 1804-1815 yılları arasında İmparatorluk Dönemi başlamıştır. Bu dönemde Avrupa Napolyon ordularının istilasına uğramıştır.
   Avrupa ilk olarak ihtilale müdahalede bulunmamıştır. Ancak devletler bu durumdan etkileneceklerini düşünerek harekete geçmişlerdir(Prusya ve Avusturya). Kısa süre sonra İngiltere, İsveç, Danimarka, Hollanda ve Rusya Fransa'ya karşı harekete geçmişlerdir. Fransa orduları ilk etapta başarı kazanmış, ancak İngiltere ve Fransa'yı yenilgiye uğratamamıştır.
   Fransa Papalığı lağvetmiştir. Kuzey İtalya'daki kent devletlerini kendine bağlamıştır. Ren Konfederasyonu, Polonya'da Varşova Dukalığı kurulmuştur. Hollanda'ya bağlı olan Belçika ayrılmıştır. 1814'te Napolyon Moskova'da Rusya'ya yenilene kadar Avrupa Napolyon Sistemi ile yönetilmiştir. Napolyon Avrupa siyasi birliğini kurmaya en çok yakınlaşan liderdir.
   İhtilalden sonra Viyana düzeni kurulmuştur. Düşünceler ve ilkeler bazında  ihtilal ulusçuluk(nasyonalizm), liberalizm ve sosyalizmi ortaya çıkarmıştır. Ulus hakları, ulus sınırları, plesibit vs. kavramlar gündeme gelmiştir.
   Osmanlı Fransız İhtilali'ne önem vermemiş, Fransa'da ki ihtilal akislerinin kendisine geleceğini düşünmemiştir. Fransa'nın Avusturya'yı yenmesini sempati ile karşılamıştır. Osmanlı Devleti tarafsızlığını korumuştur. Sınırları içindeki Fransız tebaanın sevinçlerini görmemezlikten gelmiştir. 1798'de Napolyon'un Mısır'ı işgali ile Osmanlı Fransa'dan uzaklaşıp İngiltere'
ye yakınlaşmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder